Audyt – ogół działań, poprzez które uzyskuje się niezależną ocenę funkcjonowania instytucji, legalności, gospodarności, celowości, rzetelności; audyt jest zazwyczaj wykonywany przez odrębną komórkę, podporządkowaną bezpośrednio kierownikowi instytucji lub przez firmę zewnętrzną.


Beneficjent – jednostka publiczna lub prywatna składająca wniosek do końcowego beneficjenta na realizację projektu współfinansowanego z Funduszu Strukturalnego. Są to inaczej odbiorcy, uczestnicy, interesariusze. Każda osoba, grupa lub organizacja, która może zostać „dotknięta” rezultatami projektu – może wpływać lub podlegać wpływowi projektu np.

bezpośredni – odbiorcy (osoby fizyczne) oraz organizacje bezpośrednio zaangażowane w projekt
pośredni – partnerzyprojektu, organy rządowe i samorządowe
inni – Instytucje Europejskie, decydenci polityczni, media, otoczenie społeczne


Beneficjent ostateczny – osoba, instytucja lub środowisko (grupa społeczna) bezpośrednio korzystająca z wdrażanej pomocy (ostateczny beneficjent).


Budżet projektu – jest narzędziem planowania i zarządzania projektem od strony finansowej. Wyraża w kategoriach finansowych cele, środki i sposoby realizacji projektu. Wskazuje żródła pochodzenia funduszy przeznaczonych na finansowanie projektu.

budżet w układzie rodzajowym – pokazuje wydatkowanie środkóww ramach projektu z punktu widzenia rodzajów kosztów (np. wynagrodzenia, podróże, materiały, itd.)

budżet w układzie zadaniowym – pokazuje wydatkowanie środków w ramach projektu ze względu na realizowane zadania (np. opracowanie materiałów, przeprowadzaenie szkolenia, ocena itd.)


Cel projektu – określenie celów projektu jest jedną z najważniejszych czynności jakie należy wykonać. Jasne wyartykułowanie czego oczekujemy pozwala na precyzję w weryfikacji punktu w jakim jesteśmy w stosunku do punktów: początkowego (w którym byliśmy) i do jakiego zmierzamy. Proces definiowania celówprojektu nie jest prosty. Wymaga on oderwania się od codziennej pracy i zastanowienia się w grupie co chcemy osiągnąć.

Elementy dobrze określonego celu:

Specific – konkretny, dostępny, ambitny, ale nie przesadzony
Measurable – wymierny, mierzalny ma oznaczoną wartość w tej chwili oraz wartość docelową (np. obecnie
brak jest szkoleń z zakresu pisania wniosków, docelowo w ciągu kwartału będzie przeprowadzonych ok. 10)
Achievable/available – osiagany potencjał organizacji pozwala na jego osiagnięcie
Realistic – realny jest obiektywnie możliwy do osiągnięcia
Timed – terminowy, określony w czasie. Ma określony termin w jakim go chcemy osiągnąć (np. do końca
drugiego kwartału przyszłego roku)


Cele polityki strukturalnej UE – cele służące osiągnięciu spójności społeczno-gospodarczej Unii Europejskiej.


Dokumenty programowe (operacyjne) – dokumenty w postaci programów lub planów rozwoju, opracowywane dla potrzeb wydatkowania środków wstępnie przyznanych (alokowanych) danemu obszarowi lub sektorowi przez Komisję Europejską w ramach Funduszy Strukturalnych. Określają m.in. cele i główne kierunki wydatkowania środków na podstawie analizy aktualnej sytuacji i trendów rozwojowych danego obszaru lub sektora, kryteria i sposoby realizacji konkretnych projektów, osoby i instytucje odpowiedzialne za wykonanie określonych zadań oraz szacowaną wielkość i rozbicie środków z uwzględnieniem współfinansowania ze wszystkich osiągalnych źródeł budżetowych. Do dokumentów takich zaliczamy sektorowe programy operacyjne oraz Narodowy Plan Rozwoju.


Działanie – środki, za pomocą których wdrażana jest grupa projektów realizujących ten sam cel. Działanie stanowi etap pośredni między priorytetem a projektem.


Działania towarzyszące – usługi dodatkowe, wspomagające realizację projektów finansowanych z EFS oraz wzmacniające efekt projektu np. zapewnienie opieki nad dziećmi i osobami zależnymi, transport na miejsce szkolenia.


Fundraising – szeroko pojęte działania mające na celu pozyskanie środków finansowych na realizację zamierzonych projektów.


Fundusz Spójności – jest instrumentem polityki strukturalnej Unii Europejskiej, lecz nie zalicza się do funduszy strukturalnych. Pomoc z Funduszu Spójności ma zasięg krajowy, a nie regionalny jak w przypadku funduszy strukturalnych. Celem nadrzędnym funduszu jest wzmacnianie spójności społecznej i gospodarczej Unii poprzez finansowanie dużych projektów tworzących spójną całość w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej. Fundusz Spójności współfinansuje przede wszystkim projekty służące rozwojowi infrastruktury publicznej. Pomiędzy projektami z zakresu ochrony środowiska i infrastruktury transportowej musi być zachowana równowaga podziału funduszy, która została ustanowiona na poziomie 50% dla każdego sektora. Środki Funduszu Spójności są kierowane do państw członkowskich, w których produkt narodowy brutto (PNB) na jednego mieszkańca jest niższy niż 90% średniej w państwach Unii Europejskiej, oraz w których opracowany został program zmierzający do spełnienia kryteriów konwergencji ustalonych w art. 104 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.


Fundusze Strukturalne – zasób finansowy UE umożliwiający pomoc w restrukturyzacji i modernizacji gospodarki krajów członkowskich drogą interwencji w kluczowych sektorach i regionach (poprawa struktury). Na fundusze strukturalne składają się: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejski Fundusz Społeczny (EFS), Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) oraz Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa (FIWR).


Efekty projektu – produkty: wszystkie materialne produkty i usługi powstałe bezpośrednio w efekcie realizacji projektu, to co „wyprodukujemy” w ramach projektu np. liczba szkoleń zorganizowanych w projekcie

rezultaty: jakie zmiany zajdą w wyniku realizacji projektu w odniesieniu do celów projektu, korzyści odbiorców – mogą być ilościowe i jakościowe np. zwiększenie zatrudnienia o x% to rezultat ilościowy

oddziaływanie: wpływ na zmiany społeczne w danym środowisku


Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRR – został powołany w 1975 roku jako reakcja na coraz głębsze rozbieżności w rozwoju regionów (spowodowane kryzysem gospodarczym i przystąpieniem do UE Wielkiej Brytanii i Irlandii). Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ma na celu przyczynianie się do korygowania podstawowych dysproporcji regionalnych we Wspólnocie poprzez udział w rozwoju i dostosowaniu strukturalnym regionów opóźnionych w rozwoju oraz w przekształcaniu upadających regionów przemysłowych. Działalność Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego koncentruje się na następujących dziedzinach:

Inicjatywach na rzecz rozwoju lokalnego oraz zatrudnienia, jak też działalności średnich i małych przedsiębiorstw,
Wspieraniu rentownych inwestycji produkcyjnych umożliwiających tworzenie lub utrzymywanie trwałego zatrudnienia,
Infrastrukturze,
Rozwoju turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury,
Ochronie i poprawie stanu środowiska,
Rozwoju społeczeństwa informacyjnego.


Europejski Fundusz Społeczny EFS – Europejski Fundusz Społeczny istnieje od 50 lat. Powstał w 1957 roku, kiedy sześć krajów podpisujących Traktat Rzymski powołało Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), a wraz z nią Europejski Fundusz Społeczny (EFS). Od tamtej chwili EFS jako pierwszy fundusz strukturalny Wspólnot Europejskich wspiera działania krajów członkowskich Unii Europejskiej w dziedzinie polityki zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich.


Europejska Współpraca Terytorialna – Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) realizuje założenia polityki regionalnej Unii Europejskiej na lata 2007-2013, której realizacja wspierana będzie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. EWT 2007-2013 stanowi kontynuację Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III, wdrażanej w okresie programowania 2000-2006 (w Polsce od 1 maja 2004 roku ). EWT powołana została w celu realizacji programów współpracy transgranicznej, transnarodowej i międzyregionalnej.


EQUAL – aktualna inicjatywa wspólnotowa, czyli program pomocy bezzwrotnej ze strony Unii Europejskiej dla określonych jednostek (np. władz lokalnych, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców) w związku ze zgłaszanymi przez nie projektami przekształceń strukturalnych w krajach członkowskich. Inicjatywa ta finansowana jest z Europejskiego Funduszu Społecznego.


Ewaluacja (programu) – oszacowanie oddziaływania pomocy strukturalnej Wspólnoty w odniesieniu do celów oraz analiza jej wpływu na specyficzne problemy strukturalne. Jest narzedziem służącym usprawnieniu zarządzania projektem. Ewaluacja to okresowa ocena efektywności, skuteczności, oddziaływania, trwałości i zgodności projektu w kontekście założonychcelów.


Grupa Partnerska – to dobrowolna i otwarta koalicja liderów z różnych sektorów życia publicznego (samorządy, przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe, instytucje państwowe, szkoły, uczelnie, mieszkańcy niezorganizowani formalnie i inni), którzy wspólnie przygotowują i realizują praktyczne długofalowe działania na rzecz rozwiązywania problemów gospodarczych, społecznych i ekologicznych oraz wspólnie monitorują ich wyniki i którzy działają na szczeblu ponad gminnym.


Inicjatywa lokalna – inicjatywy lokalne są jednym z instrumentów polityki regionalnej UE. Zgodnie z zasadą subsydiarności ich celem jest pobudzenie społeczności lokalnych i zwiększenie zaangażowania władz lokalnych w rozwój społeczno-gospodarczy regionu. Jednym z rodzajów lokalnych inicjatyw są lokalne pakty na rzecz zatrudnienia, w ramach których podejmowane są działania na rzecz lokalnego rynku pracy.


Harmonogram projektu – jest narzędziem planowania, kontroli / monitorowania i zarządzania. Harmonogram jest to spis etapów w projekcie, który pokazuje, ilustruje wszystkie zadania do wykonania z przypisanym czasem ich realizacji.

Budowa sekwencji czynności:

podzielić projekt na zasadnicze działania / zadania
ustalić czas trwania poszczególnych działań
ustalić kolejność działań

Etapy budowania harmonogramu:

uporządkowanie i usystematyzowanie zadań przewidzianych do wykonania podczas realizacji projektu
określenie czasu trwania

Inicjatywa partnerska – działania podejmowane przez Grupę Partnerską, przy współpracy partnerów z różnych sektorów – publicznego, prywatnego, pozarządowego.


Instytucja audytowa – dla wszystkich programów operacyjnych funkcje Instytucji Audytowej pełni Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej. Instytucja audytowa programu operacyjnego odpowiada w szczególności za:

Zapewnienie prowadzenia audytów w celu weryfikacji skutecznego funkcjonowania systemu zarządzania i kontroli programu operacyjnego oraz audytów operacji na podstawie stosownej próby w celu weryfikacji zadeklarowanych wydatków;
Przedstawianie Komisji, w terminie dziewięciu miesięcy od zatwierdzenia programu operacyjnego, strategii audytu i ich metodologię;
Do dnia 31 grudnia każdego roku w latach 2008-2015:


Przedłożenie Komisji rocznego sprawozdania audytowego, informującego o wszelkich brakach wykrytych w systemach zarządzania i kontroli programu;
ydawanie opinii, na podstawie kontroli i audytów przeprowadzonych na jej odpowiedzialność, w kwestii tego, czy system zarządzania i kontroli funkcjonuje skutecznie, tak aby dawać racjonalne zapewnienie, że deklaracje wydatków przedstawione Komisji i transakcje będące ich podstawą są zgodne z prawem i prawidłowe;
Przedkładanie deklaracji częściowego zamknięcia zawierającej ocenę zgodności z prawem i prawidłowości danych wydatków;
Przedłożenie Komisji, nie później niż dnia 31 marca 2017 r., deklaracji zamknięcia, zawierającej ocenę zasadności wniosku o wypłatę salda końcowego oraz zgodności z prawem i prawidłowości transakcji będących podstawą wydatków objętych końcową deklaracją wydatków, do której dołącza się końcowe sprawozdanie audytowe.


Instytucja Pośrednicząca IP – instytucja, do której Instytucja Zarządzająca IZ deleguje część funkcji związanych z zarządzaniem, kontrolą i monitorowaniem Programu Operacyjnego albo strategii wykorzystania Funduszu Spójności, odnoszącą się do priorytetu, działania albo projektu.


Instytucja Pośrednicząca II stopnia (Instytucja Wdrażająca) – instytucja publiczna, której zostały oddelegowane w drodze porozumienia, zadania związane z obsługą określonych działań w ramach PO KL.


Instytucja Zarządzająca IZ – instytucja odpowiedzialna za przygotowanie i realizację programów operacyjnych (w tym regionalnych programów operacyjnych). IZ jest minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Do podstawowych funkcji IZ należą:

Zapewnienie zgodności wyboru operacji do finansowania z kryteriami wyboru projektów dla programu,
Zapewnienie prowadzenia kontroli programu operacyjnego, w tym w szczególności przygotowanie planu kontroli systemowych visit the sitegoodquality replica watcheselfbar 600shein phone cases oraz zatwierdzenie planów kontroli innych instytucji,
Dokonywanie oceny postępów realizacji programu na podstawie sprawozdania rocznego,
Przygotowywanie, we współpracy z Instytucjami Pośredniczącymi, raportów o nieprawidłowościach oraz przekazywanie ich do odpowiednich instytucji.


Instytucja płatnicza – jedna lub kilka instytucji lub organów krajowych, regionalnych lub lokalnych, wyznaczonych przez państwo członkowskie w celu przygotowania i przedkładania wniosków o płatności oraz otrzymywania płatności z Komisji. W Polsce instytucją płatniczą będzie Departament Obsługi Funduszy Pomocowych w Ministerstwie Finansów.


Inicjatywy Wspólnoty – programy finansowane z funduszy strukturalnych, mające na celu rozwiązanie problemów występujących na terenie całej Unii Europejskiej. Liczba i charakter Inicjatyw Wspólnotowych ulegają zmianom w zależności od zidentyfikowanych problemów mających wpływ na funkcjonowanie Unii Europejskiej. W latach 2000-2006 są to: EQUAL, INTERREG LEADER , URBAN. W Polsce w tym okresie programowania wdrażane będą tylko Inicjatywy Equal i Interreg.


Instytucja Wdrażająca – jednostka finansów publicznych odpowiedzialna za zlecanie realizacji projektu. Beneficjent Końcowy może pełnić także funkcję projektodawcy. Dla SPO RZL funkcję tę pełnić będzie: Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (Departament Wdrażania), Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, wojewódzkie urzędy pracy, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.


Instytucja Zarządzająca – instytucja lub organ administracji publicznej, wyznaczony przez państwo członkowskie, odpowiedzialny za zarządzanie programem operacyjnym. W przypadku SPO RZL funkcję tę pełnić będzie Departament Zarządzania i Programowania EFS w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.


Jednolity Dokument Programowy – jednolity dokument przyjęty przez Komisję i zawierający tą samą informację, która jest zawarta w Podstawach Wsparcia Wspólnoty i programie operacyjnym.

Kategorie kosztów projektu – koszty osobowe (wynagrodzenie persnelu projektu zatrudnionego na podstawie umów o pracę, umów zlecenie, itp.)
koszty operacyjne (podróże, zakup/wynajem sprzętu, produkcji, bieżące, administracyjne, inne)
koszty podwykonawców (eksperci zewnętrzni, druk, tłumaczenia, inne)


Komitet Monitorujący – powoływany jest dla celów oceny i nadzorowania danego programu operacyjnego. Jego zadaniem jest m.in. zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów, akceptowanie uzupełnienia programu, okresowe badanie postępu w zakresie osiągnięcia szczegółowych celów określonych w programie i uzupełnieniu programu. W skład komitetu monitorującego wchodzą przedstawiciele strony rządowej, strony samorządowej oraz przedstawiciele partnerów społecznych i gospodarczych.


Koszty projektu – forma rozliczania dotacji z grantodawcą, instytucją udzielającą wsparcia:

refundacja kosztów na podstawie faktycznie poniesionychi udokumentowanych wydatków
zaliczkowanie przed rozpoczęciem działań projektowych forma mieszana np. Europejski Fundusz Społeczny, zaliczka w wysokości 20% kosztów planowanych na 12 miesięcy realizacji projektu a następnie wypłata kolejnych transz po rozliczeniu 70% każdej przekazanej z transz.


Koszty kwalifikowane – koszty, których poniesienie jest merytorycznie uzasadnione i które spełniają kryteria kwalifikacji wyznaczone przez instytucję zarządzającą. Są kosztami związanymi bezpośrednio z projektem, rzeczywiste i uzasadnione, poniesione w okresie trwania umowy, zgodne z zasadami Programu.

Koszty niekwalifikowane – koszty poniesione poza okresem trwania umowy, zbyt wysokie w stosunku do efektów, nie związane bezpośrednio z projektem, niezgodne z zasadami Programu.


Kryteria wyboru projektów – określony zestaw wymogów formalnych i merytorycznych, zawartych w programie uzupełniającym, które muszą spełnić projekty, aby uzyskać dofinansowanie ze środków pomocowych. W przypadku Funduszy Strukturalnych kryteria wyboru projektów formułowane są przez instytucję zarządzającą, a następnie aprobowane przez Komitet Monitorujący.

Kwalifikowalność kosztów – spełnienie przez koszty działań lub operacji określonych warunków do których należą: (1) zgodność z wymogami Funduszu, z którego miałaby pochodzić pomoc; (2) spójność planowanych działań lub operacji z zatwierdzonym programem operacyjnym.


Kwalifikowalność wydatków – spełnienie przez wydatki poniesione w ramach programu lub projektu określonych warunków co do ich współfinansowania z funduszy pomocowych.


LEADER+ – Program na rzecz rozwoju obszarów wiejskich – jeden z czterech programów unijnych, tzw. Inicjatyw Wspólnotowych, mający na celu rozwój obszarów wiejskich dotkniętych szczególnymi trudnościami i polepszenie warunków życia na wsi dzięki współpracy partnerów lokalnych (publicznych, prywatnych i organizacji pozarządowych).


Monitoring – to proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych, informacji na temat wdrażania projektu w ujeciu finansowym (budżet) i rzeczowym (zadania do realizacji, cele, wskaźniki).

Efektywny monitoring jest gwarantem zgodności realizacji zaplanowanych działań z wcześniej przyjetymi założeniami.

Jakie działania obejmują monitoring?

zgodność czasową projektu
(czy realizujemy zadania zgodnie z harmonogramem?)

zgodnośćz budżetem projektu
(czy nie przekraczamy poszczególnych kategorii budżetowych oraz czy wydatkujemy w odpowiednim czasie?)

postęp realizacji wskaźników projektu
(czy w projekcie uczestniczy tylu beneficjentów, ilu zaplanowaliśmy; czy przeprowadzaliśmy właściwą liczbę szkoleń?)

zgodność realizacji projektu z celami
(czy realizujemy wszystkie cele projektu?)

zgodność realizacji zaplanowanych działań z zapisami we wniosku
(czy nie pomijamy pewnych kwestii przewidzianych do realizacji?)


Obywatelska inicjatywa lokalna – projekt reprezentujący wspólny interes lokalnej społeczności, którego autorami są osoby prywatne zamieszkujące na terenie działania Grupy.


Płatność – określona wielkość środków w ramach pomocy finansowej, wypłacana przez Komisję Europejską do Instytucji Płatniczej na podstawie wniosku o płatność.


Podkomitet Monitorujący – monitoruje realizację Priorytetów VI-IX w województwie. Podkomitet jest powoływany w drodze uchwały przez Komitet Monitorujący PO KL, który deleguje na poziom regionalny część swoich zadań związanych z prowadzeniem monitoringu w ramach danego obszaru wsparcia. Podkomitetowi Monitorującemu przewodniczy przedstawiciel IP PO KL.


Priorytet – jeden z priorytetów strategii, przyjętych w PWW (CSF) lub w pomocy; priorytetowi jest podporządkowany wkład finansowy z Funduszy, innych instrumentów finansowych oraz odpowiednich środków finansowych państwa członkowskiego, jak również zestaw sprecyzowanych celów.


Produkt Lokalny – to wyrób lub usługa, z którą utożsamiają się mieszkańcy regionu, produkowana w sposób niemasowy i przyjazny dla środowiska, z surowców lokalnie dostępnych. Produkt lokalny staje się wizytówką regionu poprzez wykorzystanie jego specyficznego i niepowtarzalnego charakteru oraz angażowanie mieszkańców w rozwój przedsiębiorczości lokalnej.


Program operacyjny – dokument przyjęty przez Komisję, służący wdrażaniu PWW (CSF) i składający się ze spójnego zestawienia priorytetów, zawierającego działania wieloletnie, które mogą być wdrażane przez jeden lub kilka Funduszy, jeden lub kilka innych dostępnych instrumentów finansowych oraz EIB.


Projekt – najmniejsza dająca się wydzielić jednostka stanowiąca przedmiot pomocy. To przedsięwzięcie prowadzące do osiągnięcia określonego wcześniej celu, przy użyciu trzech podstawowych zasobów, tj. czasu, zespołu i budżetu. Tak więc jest to sposób realizacji założonych w określonym czasie zadań służących osiągnięciu ustalonych celów przy wykorzystaniu dostępnych zasobów. W wyniku przeprowadzonego projektu powstaną rezultaty, czyli określone celem zmiany.

Rodzaje projektów:

miękkie: projekty opisujące inwestycjew w infrastrukturę „miękką”, tzw. inwestycje w człowieka – zmiana świadomości, zachowań, wzrost wiedzy, nabycie kwalifikacji itp.,

twarde: projekty opisujące inwestycje w infrastrukturę „twardą” – wodociągi, kanalizacje, budynki, drogi itp.

mieszane: wykorzystujące w różnym stopniu oba rodzaje projektów.

Cechy dobrego projektu
zgodność z celami programu, sponsora oraz projektu
zgodność wydatkowania środków z budżetem
zgodność z harmonogramem
realizacja założonych wskaźników
dokonywanie na bieżąco zmian w projekcie, jeśli istnieje taka potrzeba
wysokie kwalifikacje zespołu projektowego
dbanie o beneficjentów projektu
dokumentowanie działań przewidzianych do realizacji w projekcie
promowanie projektu zgodnie z wytycznymi programu, sponsora oraz projektu


Rezultaty projektu – efekty/wskaźniki/rezultaty – mierniki za pomocą których będziemy mierzyć postęp w realizacji projektu.

Wskaźniki powinny być:
trafne – dostosowane do charakteru projektu oraz oczekiwanych efektów
mierzalne – wyrażone w wartościach liczbowych, procentowychlub binarnie (TAK-NIE)
wiarygodne – niezależne, reprezentatywne i możliwe do łatwej weryfikacji
dostępne – łatwe do uzyskania


Schemat – grupa projektów w ramach działania, które łączy wspólny sposób wdrażania, wspólna grupa odbiorców, wspólny cel w ramach celu działania.


Sektorowe programy operacyjne – programy operacyjne przygotowywane i zarządzane przez właściwe resorty centralne, realizujące zadania horyzontalne w odniesieniu do całych sektorów ekonomiczno-społecznych.


Strategia – jest dokumentem (planem), w którymanalizuje się stan, planuje i wybiera najważniejsze kierunki działania organizacji. Strategię opracować mogą wszyscy: różne organizacjetakie jak dużefirmy zatrudniające dziesiątki czy setki pracowników, organizacje społeczne czy publiczne takie jak np. samorząd terytorialny.

Z czego składa się strategia?

opisuje stan dotychczasowy
opisuje cele działania na określony czas w przyszłości
analizuje możliwe kierunki działania, bada wszystkie „za” i „przeciw”
bada możliwościwykonania określonych celówlub zadań z uwagi na posiadane zasoby ludzkie techniczne, organizacyjne, a przede wszystkim
wyznacza najważniejsze zadania do wykonania w najbliższej lub dalszej przyszłości

Wszystkie dokumenty zawierające powyższe elementy są strategiami niezależnie jak się nazywają.


Usługi dla struktur i systemów – usługi świadczone w ramach projektów finansowanych z EFS, mające na celu rozwijanie i doskonalenie systemów i struktur działających w obszarze rynku pracy, np. badania, ekspertyzy, szkolenia dla nauczycieli i trenerów, zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania.


Uzupełnienie programu – dokument wdrażający strategię i priorytety pomocy, zawierający także szczegółowe elementy na poziomie działania przygotowany przez państwo członkowskie lub instytucję zarządzającą, i w razie potrzeby korygowany. W dokumencie tym przedstawione zostaną szczegółowe kryteria wyboru projektów, system wdrażania, budżet działań.


Wniosek/aplikacja – standardowy formularz składany przez beneficjenta w celu uzyskania wsparcia ze środków pomocowych. Zakres informacji zawartych we wniosku obejmuje: informacje o instytucji zgłaszającej wniosek, informacje na temat projektu, charakterystyka działań podejmowanych podczas realizacji projektu, planowane rezultaty i wydatki, wymagane dokumenty w formie załączników. Wniosek musi zostać złożony zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej (na dyskietce lub płycie CD).


Wniosek – (aplikacja, wniosek aplikacyjny) to forma przedstawienia projektu do realizacji. Jest to oferta instytucji, organizacji pozarządowej lub innego podmiotu ubiegających się o sfinansowanie określonego projektu, czyli przedsięwzięcia.

Pisanie wniosków wymaga jednak znajomości:
odpowiednich procedur aplikacyjnych
zasad wypełniania wniosku i przygotowanie załączników
technik przedstawienia projektu w formie aplikacji


Wniosek o płatność – wniosek kierowany przez instytucję zarządzającą do instytucji płatniczej w celu dokonania okresowych płatności na rzecz ostatecznych odbiorców. Płatności te umożliwiają zwrot kosztów faktycznie opłacanych przez fundusze pomocowe.


Wspólnota Europejska – wspólnota, której celem jest stworzenie wspólnego rynku oraz unii gospodarczej i walutowej, a także dzięki wdrożeniu wspólnej polityki i działań, wspieranie w całym ugrupowaniu harmonijnego i zrównoważonego rozwoju działalności gospodarczej, wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej, równości praw kobiet i mężczyzn, zrównoważonego i nie inflacyjnego wzrostu, wysokiego stopnia konkurencyjności i spójności gospodarczej, wysokiego poziomu ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego, podnoszenie standardu i jakości życia, gospodarczej i społecznej spójności oraz solidarności między państwami członkowskimi. Działania Wspólnoty są regulowane wspólnymi politykami, do których należą: Wspólna polityka rolna, Wspólna polityka handlowa, Wspólna polityka transportowa i polityka ochrony środowiska, Polityka regionalna i strukturalna WE, Unia gospodarcza i walutowa, Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa.
Zrównoważony rozwój – według definicji ONZ, rozwój zrównoważony to taki, który zaspokajając potrzeby dzisiejsze, nie zagraża jednocześnie potrzebom przyszłych pokoleń. Rozwój zrównoważony to harmonijne współistnienie trzech aspektów życia: gospodarczego, społecznego i przyrodniczego.

Skip to content